Fontys-student kijkt bouwkunst af bij termieten

Wat is er opvallend aan de nesten van termieten?
‘Ondergrondse termietennesten hebben een diameter van dertig meter, maar bovengronds bouwen ze nog een toren voor natuurlijke ventilatie. De toren onttrekt warme lucht uit het nest, waardoor een natuurlijke trek ontstaat. Zo blijft de temperatuur in het nest 30 graden, terwijl het buiten veertig graden is.’

Wat is er vernieuwend aan jouw onderzoek?

‘Er bestaan al een tijd gebouwen in Afrika die op de natuurlijke airconditioning van termietennesten is gebaseerd. Maar in een koud land als Nederland is óók warmte nodig. Ik onderzoek voor het Ecodorp in Boekel of we de bouwkunst van termieten kunnen toepassen op het vasthouden van zonnewarmte, om leefruimtes te verwarmen.’

Hoe ben je te werk gegaan?

‘Ik sprak met bouwprofessionals en een expert die alles weet over het imiteren van technieken uit de natuur. Daarna ging ik aan de slag met mijn onderzoeksvragen. Een greep daaruit: hoe handhaven termieten een constante temperatuur? Hoe gebruiken ze zon en frisse lucht voor thermoregulatie? Hoe slaan ze warmte op? Hoe ziet isolatie eruit in termietenheuvels? Op basis van dit onderzoek ben ik nu druk bezig met het bouwen van een prototype.’

Hoe ziet dat eruit?

‘Het is een luchtdicht prototype van 1,08 m³, met een hoge isolatiewaarde. Warmte van de zon wordt opgeslagen in beton, dat in een warmteopslagkamer staat. Ditzelfde systeem haalt ook koude uit een koele nachtlucht, dat wordt opgeslagen in beton in een koelkamer. Als er behoefte is aan een hogere of lagere temperatuur in huis, kan opgeslagen warmte of koude worden vrijgegeven. Door middel van lucht wordt de warmte en koude van de opslagkamers naar de leefruimtes verplaatst.’

Is er een kans dat er in Nederland gebouwen komen die op deze koude- en warmteopslag zijn gebaseerd?

‘Ik denk het wel. Deze natuurlijke manier van verwarmen en koelen bespaart energie en verwarmingskosten. De opgeslagen hitte van de zomer, kan worden gebruikt in de winter. Er worden daarnaast energiezuinige ventilatoren in het systeem gebruikt. Dit systeem brengt geen luchtvervuiling met zich mee en warmt de aarde dus niet op. Het enige nadeel is dat de investeringskosten vrij hoog zijn.’

Wil je hier na je afstuderen een business van maken?

‘Ik sta open voor alle zakelijke kansen die dit onderzoek met zich meebrengt. Financiële steun is welkom, zodat ik kan inzetten op meer onderzoek en prototyping. Misschien zijn er wel partners die mij willen helpen? Zo kan deze innovatie misschien wel werkelijkheid worden!’