Aan het woord Elphi Nelissen: lid College van Bestuur Fontys Hogescholen
Interviewer: ‘Vindt u duurzaamheid belangrijk?’
Man: ‘Jazeker. Heel belangrijk.’
Interviewer: ‘Waarom dan?’
Man: ‘Nou ja, vanwege het klimaat en zo, en de opwarming van de aarde. Er moet wel echt iets gebeuren.’ Interviewer: ‘Wat dan? Noem eens maatregelen die volgens u kunnen helpen?’
Man: ‘Tja, eeh, afval scheiden, huizen isoleren, meer elektrische auto’s, zonnepanelen op je dak, oh ja, en minder vliegen natuurlijk.’
Interviewer: ‘Heeft u overwogen om deze vliegreis te annuleren om die reden?’
Man: ‘Eeeh, eerlijk gezegd niet eigenlijk.’
Dit is in een notendop het dilemma rond het thema duurzaamheid. Iedereen vindt het onderwerp enorm belangrijk. Iedereen snapt ook dat er actie ondernomen moet worden, maar als puntje bij paaltje komt, is er altijd wel een reden om het zelf, in het hier-en-nu, even niet te doen. Precies deze tweeslachtigheid lag ten grondslag aan de befaamde én effectieve Postbus 51-slogan van enkele decennia geleden: ‘Een beter milieu begint bij jezelf’.
De samenleving, dat ben jij. Dat ben ik. Dat zijn wij. En wij moeten in actie komen. Best eenvoudig toch?
Helaas niet. Eenvoudig is verduurzaming van de maatschappij allerminst. Duurzaamheid betekent namelijk dat we mens, milieu en economie met elkaar in evenwicht brengen. Zodat we de aarde niet uitputten; iets waar we hard naar op weg zijn als er niets verandert. Maar verandering is altijd lastig, ingewikkeld. Gelukkig is er de afgelopen decennia wel een en ander in gang gezet. De diverse klimaatakkoorden, hoe moeizaam ze ook tot stand komen en hoe matig ze hier en daar ook nageleefd worden, zijn extreem belangrijke mijlpalen. Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van de Sustainable Development Goals (SDGs), in 2015 unaniem vastgesteld door alle 193 lidstaten van de Verenigde Naties. En vorig jaar nog heeft de Europese Unie met de zogenoemde Green Deal bepaald dat de hele EU in 2050 klimaatneutraal moet zijn, dat wil zeggen geen negatief effect hebbend op het klimaat. En in Nederland hebben we afgesproken dat we in 2050 100% circulair zijn, dus dat afval niet meer bestaat.
Een gedurfde ambitie. En een even krachtig als prachtig signaal
Maar het blijven woorden. Het moet in de praktijk gebeuren, maar die is weerbarstiger dan de theorie.
Mooi bruggetje naar Fontys. Want: laten wij nu een praktijkgerichte kennisinstelling zijn. Hoe mooi is dat!? Juist Fontys kan een steentje of steen bijdragen aan de verduurzaming, waar circulariteit en energietransitie onderdeel van zijn, van onze samenleving. Niet alleen omdat we praktijkgerichte kennis ‘produceren’. Nee, misschien wel belangrijker nog is dat we de mensen opleiden die de komende decennia, de komende eeuw dat evenwicht tussen people, planet en profit moeten herstellen. Zij gaan het verschil maken. Laten we ons bewust zijn van deze verantwoordelijkheid: wij leiden de generaties van de toekomst op. En daar zijn we – ook getuige dit prachtige duurzaamheidsplatform – ons terdege van bewust. Er gebeurt steeds meer moois op dit vlak: in het onderwijs heeft Fontys de SDGs omarmd. In het onderzoek, dat we niet meer los kunnen zien van het onderwijs, hetzelfde verhaal. Daarbij komt dat we beschikken over een indrukwekkend expertisecentrum op het gebied van circulariteit en energietransitie. Over praktijkgerichte kennis gesproken! En ook op het vlak van de bedrijfsvoering zetten we grote stappen en koesteren we stevige ambities – een Fontysbrede duurzaamheidsagenda vanaf 2024 spreekt boekdelen.
Wij als toonaangevende publieke kennisinstelling zijn ons niet alleen bewust van onze taak om jongeren op te leiden die duurzaamheid in hun DNA hebben, maar ook van onze voorbeeldfunctie. Onze leiders moeten dus uitstralen dat dit een cruciaal onderwerp is. Niet alleen thema’s als klimaatverandering, energietransitie en circulariteit bedoel ik dan, maar ook in de andere – meer sociale – betekenis van duurzaamheid: het bewaken van de cohesie in de samenleving, en het bestrijden van verschijnselen als eenzaamheid, kinderarbeid en analfabetisme.
De leiders binnen Fontys, en dus ook wij als College van Bestuur, moeten dit thema continu op de kaart blijven zetten.
En let wel: ieder stapje is er een. Dus een klimaatneutraal gebouw neerzetten op de campus Rachelsmolen is een prima stap in de goede richting. Net als de ondertekening van het SDG Charter in 2018. En hetzelfde geldt voor pak ‘m beet het stimuleren van reizen met het OV door medewerkers en studenten en mensen laten zien hoeveel papier ze verbruiken op een doordeweekse kantoordag. Het zijn allemaal kleine maar o zo belangrijke stappen op weg naar een betere wereld. Praktische stappen ook, uitvoerbaar en concreet. Precies waar wij als Fontys goed in zijn.
Voeg commentaar toe